PLANY BERLIŃSKIE
Fort IXa zbudowano w latach 1877–1880. W latach 1887–1888 wzmocniono mury budowli podziemnych. Około 1892 roku na nasypie osiowym w centralnej części fortu zamontowano dwie obrotowe kopuły obserwacyjne piechoty typu W.T.90. W tym samym czasie rozebrano schrony wałowe oraz ziemne poprzecznice, a sam wał przeformowano, dostosowując go do obsadzenia wyłącznie przez piechotę. Na dziedzińcach zbudowano kilka nowych schronów dla załogi, a w 1914 roku także wartownię na drodze krytej. W 1939 roku na lewym barku postawiono betonowy schron obserwacyjno-bojowy. W czasie okupacji zniesiono prawy bark wraz z odcinkiem fosy.
źródło: http://twierdza.poznan.pl/fort9a/
